"Αυτό το κτήνος, ο Καλλικράτης"[1]

[1] Το κλείσιμο του παλιού ανεκδότου με τον μαθητή που δεν άκουσε καλά τα ονόματα των αρχιτεκτόνων του Παρθενώνα

Καλώς ορίσατε στον Νέο Καλλικράτη

Σε τούτο εδώ το ιστολόγιο συνήθως δεν ασχολούμαστε με την εξουσία και τη δομή της παρά μόνο στα σημεία εκείνα που εμπλέκεται σε θέματα περιβάλλοντος. Ειδικά σε θέματα του δασικού περιβάλλοντος, εκεί δηλαδή που λειτουργεί τελείως 

Ο νόμος του Καλλικράτη (Ν.3852/2010) πραγματικά επέφερε ένα δημοκρατικό κύμα μεταρρυθμίσεων που η ελληνική κοινωνία δεν μπόρεσε και δεν μπορεί ακόμα να το συνηθίσει. Ακόμα και αν περιλαμβάνει μία σειρά από εξαιρετικά δημοκρατικούς θεσμούς, είτε η έλλειψη ενδιαφέροντος από τη μεριά των ψηφοφόρων είτε οι διάφορες επιδιώξεις των αυτοδιοικητικών, τους κρατούν ακόμα σε αδράνεια, σε μεγάλο μάλιστα ποσοστό.

Με έναν πρόχειρο απολογισμό των τελευταίων χρόνων της εφαρμογής των διατάξεων του Καλλικράτη, μπορούμε να πούμε με άνεση  πως με το καλημέρα άρχισε το σαμποτάρισμα του Νόμου. Το σαμποτάρισμα φαίνεται πως εντείνεται, ειδικά στα σημεία που διαπιστώνονται εκ των υστέρων, ως δύσκολα για τις δημοτικές και περιφερειακές εξουσίες και που προωθούνται "σύννομοι" τρόποι παράκαμψης της βούλησης των δημοτών. Σύννομοι αλλά καθόλου νόμιμοι, κατά την έννοια που το επίθετο νόμιμος τεκμαίρεται και από την ηθική του διάσταση.

Ας φτιάξουμε έναν μικρό κατάλογο των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων του Καλλικράτη που αποτέλεσαν πάσσαλο στον οφθαλμό των δημοτικών αρχών τα τελευταία χρόνια. Συντάσσοντας τον, δεν χρειάζεται να αναφέρω πως ο δικός μας δήμος (Ραφήνας - Πικερμίου) δεν εξαιρείται αλλά μάλλον βρίσκεται στην μαύρη πρωτοπορία των διοικήσεων που ενοχλούνται από τους Καλλικρατικούς θεσμούς.

Τα "προβλήματα" και οι "λύσεις"

Πρόβλημα (Δημοκρατική μεταρρύθμιση) 1: Ο θεσμός της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης. Το στοίχημα για τις δημοτικές αρχές που ενοχλούνται από την πολλή δημοκρατία ήταν το πως θα κατάφερναν να υποβαθμίσουν την Επιτροπή. 

Τη λύση τη βρήκανε εύκολα, δεδομένου πως και οι δημότες, στην πλειονότητα τους αδιαφορούν για τη συμμετοχή τους στα κοινά. Έτσι, ο δήμος έβγαζε μια προκήρυξη και ζητούσε  αιτήσεις πολιτών για την συμμετοχή τους στην Επιτροπή. Κατά κακή τύχη εμφανίστηκαν οι μη αρεστοί να διεκδικούν την συμμετοχή τους. Τώρα προέκυπτε το ζήτημα της εύρεσης τρόπου αποκλεισμού τους που θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον "σύννομος". Να μπορεί ο δήμαρχος να πει πως "δεν έκανε κάτι παράνομο" 

Λύσεις: Οι αιτήσεις συμμετοχής ξεχνιούνται. Σε μία πανηγυρική συνεδρίαση διορίζονται οι ημέτεροι (ή απλά μία πλειοψηφία ημετέρων που  προετοίμασε προσεκτικά η αρχή προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν αστοχίες) και κάμποσα αναπληρωματικά μέλη και η Επιτροπή είναι έτοιμη.  Κυρίως, η Επιτροπή είναι ημέτερη. Δεν μιλάει, δεν διαμαρτύρεται, Μια φορά τον χρόνο την φωνάζουμε να παίξει θέατρο και το παίζει. Δήθεν συζητά για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς. Το κάθε τρίμηνο που ορίζει ο Νόμος να συνεδριάζει η Επιτροπή, να συζητά πάνω σε εισηγήσεις που έχουμε υποβάλει και να γνωμοδοτεί, ξεχνιέται. Γίνονται 2-3-5 συνεδριάσεις στα 3 χρόνια και κλείνουν τα θέματα της νομιμότητας.

Και ποιος διαμαρτύρεται; Αν βρεθεί κάποιος που θέλει να ρίξει μπουνιά στο μαχαίρι (να καταφύγει σε ανώτερα όργανα) υπάρχουν έτεροι ημέτεροι στις κατάλληλες θέσεις της κρατικής μηχανής, για να εξουδετερώσουν κάθε αντίδραση. 

Έχουνε και άλλους "δικούς" με τους οποίους υπάρχει "αλληλοκατανόηση", σε Περιφέρεια, σε Αποκεντρωμένη.

Πρόβλημα (Δημοκρατική μεταρρύθμιση) 2: Ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Αντί των άξιων και καταξιωμένων στην κοινωνία υποψηφίων που ήθελε ο νομοθέτης, στους περισσότερους δήμους εμφανίστηκαν κάτι ανεκδιήγητοι τύποι, οι οποίοι ήθελαν να αρπάξουν τον μισθό του συμπαραστάτη, χωρίς να έχουν τις γνώσεις και την πείρα να λύσουν τα όποια προβλήματα των πολιτών που θα είχαν να αντιμετωπίσουν. Απλώς πολλοί από αυτούς ήταν «ημέτεροι» ή «τα δικά μας παιδιά». 

Τελικά οι περισσότεροι Δήμοι έμειναν χωρίς Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Στον δικό μας δήμο αυτό είναι γνωστό και μάλιστα αποτελεί και ανεκδοτολογικού τύπου αφορισμό. Όταν διαπιστώνεται παραβίαση ορίων από τη μεριά των διοικούντων, το συζητάμε καταλήγοντας στο ότι θα προσφύγουμε στον Συμπαραστάτη. Έτσι γελάμε, με το ωραίο ανέκδοτο και κλείνει η περαιτέρω συζήτηση, αφού όλα κινούνται σε νομιμοφανή οδό.

Εδώ, σε σχέση με ον Συμπαραστάτη, τίθεται και ένα ζήτημα εμπιστοσύνης στη δημοτική αρχή. Από τα πεπραγμένα της επί του θέματος, ο ορισμός ενός Συμπαραστάτη από τη δημοτική αρχή, μάλλον θα ήταν διαβλητός στη συνείδηση των δημοτών. Αλλά το θέμα της εμπιστοσύνης είναι μεγάλο και φυσικά περιλαμβάνει πολλές πολλές προεκτάσεις.

Πρόβλημα (Δημοκρατική μεταρρύθμιση) 3: Τα συμβούλια της γειτονίας, τα συμβούλια ένταξης μεταναστών. Το ζήτημα; Πρέπει να αποφευχθούν αφού δυσχεραίνουν την άσκηση της διοίκησης από τη μεριά της δημοτικής αρχής. Αποτελούν τροχοπέδη στο "αναπτυξιακό όραμα" του μεγάλου κυβερνήτη.

Οι λύσεις: Απλά, ξεχνιούνται. Δεν λειτουργούν. Ετσιθελικά και χωρίς αντίδραση. 

Οι αρχές δεν φοβούνται τίποτα αφού η παράβαση καθήκοντος είναι έννοια που δεν εξετάζεται, δεν εφαρμόζεται, δεν επιβάλλεται στον τόπο μας. Ακούγεται μόνο στις βαρύγδουπες δηλώσεις των πολιτικών, για να τα ακούν και να τα πιστεύουν οι αφελείς. Αν και εδώ βρεθεί κάποιος να ζητήσει την εφαρμογή του νομικά κατοχυρωμένου, η λύση είναι απλή. Με την βοήθεια των ατερμόνων καθυστερήσεων και της γραφειοκρατίας, η υπόθεση οδηγείται στην παραγραφή. Φυσικά πάντα σύμφωνα με τον Νόμο. 

Ένα δύσκολο πρόβλημα, τόσο για τους δημάρχους όσο και για τους περιφερειάρχες, χρειάζεται πιο δραστικές λύσεις που να έχουν μακροχρόνια και (πάντα) νομιμοφανή αποτελέσματα. Πρέπει με κάθε τρόπο να αλλάξουν λοιπόν, ότι δεν τους συμφέρει στον Καλλικράτη.

Ενδεικτικά τα θέματα που πολεμούσαν οι αυτοδιοικητικοί (με ελάχιστες εξαιρέσεις) είναι το ασυμβίβαστο μεταξύ Δημάρχου και του επαγγέλματός του. Το θέμα λύθηκε φτιάχνοντας μια επιτροπή με πέντε – έξι Δημάρχους για να κυνηγούν το θέμα. Από γραφείο σε γραφείο, από Υπουργό σε Υπουργό. Τελικά με μία μικρή τροποποίηση στον νόμο, τέρμα το ασυμβίβαστο. 

Η όρεξη μεγαλώνει και προβάλλει η επόμενη πρόκληση. Η κατάργηση του ενοχλητικού θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, που ήδη έχει υποβαθμιστεί (βλ. παραπάνω). Μπορεί να είναι πιο δύσκολη η πρόκληση αλλά και το όπλο των δημάρχων είναι ανάλογης ισχύος. 

Η ΚΕΔΕ αναλαμβάνει την προσπάθεια. 

Το μεγάλο επιχείρημα η οικονομία. Θα κερδίσουν οι Δήμου τα 700 ή 900 ευρώ των μήνα που είναι η αμοιβή του συμπαραστάτη. Βέβαια με την λειτουργία του θεσμού λύνονται προβλήματα που θα είχαν πολλαπλάσιο κόστος στα Δικαστήρια, δεν το αναφέρουν καθόλου. Ο σκοπός είναι να φύγει και το τελευταίο ενοχλητικό αγκάθι στην απόλυτη εξουσία του αιρετού Άρχοντα. Με τη βοήθεια των κομμάτων και των ημετέρων  σιγά – σιγά θα γίνει. 

Οι  επόμενοι στόχοι θα αφορούν στη διάρκεια της θητείας και άλλα "επωφελή". Και απ' ότι γνωρίζουμε από τα ΜΜΕ και τις συζητήσεις που έχουν οργανωθεί για το θέμα τα τελευταία 3 χρόνια, οι ποθητές για τους δημάρχους αλλαγές έρχονται μέσα από τον νέο Καλλικράτη. Ίδωμεν αλλά ακόμα μία φορά διαπιστώνεται πως η Ελλάδα πάσχει από την έλλειψη ενός και μοναδικού Νόμου. του Νόμου που θα επιβάλλει την τήρηση των υπολοίπων.[2] Και όσο δεν υπάρχει αυτός ο Νόμος, θα αποδεικνύεται στην πράξη πως δεν αξίζουμε τη Δημοκρατία γιατί την αγνοούμε. Δεν αξίζουμε τη Δημοκρατία γιατί δεν είμαστε σε θέση να τη διεκδικήσουμε, να την αξιώσουμε.

Μέχρι να γίνουμε ικανοί και άξιοι της Δημοκρατίας ας διευκολύνουμε δια της ψήφου μας την τόσο βολική για τους κρατούντες οπισθοδρόμηση που μας ετοιμάζουν. Ας καθίσουμε δίπλα τους και κάτι θα μας πετάξουν και εμάς για να τσιμπήσουμε από τα ωφελήματα τους.

__________________

[2]Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων. (Εμμ. Ροϊδης)

______________________________

ΥΓ: Ενδεικτικά. στην πρόταση του νέου Καλλικράτη για την θέσπιση της απλής αναλογικής στην αυτοδιοίκηση (τι πιο δημοκρατικό αλλά επιφυλάσσομαι για το πόσο ανόθευτη θα είναι η απλή αναλογική), η ΚΕΔΕ, το βαρύ πυροβολικό εναντίον της όποια δημοκρατικής μεταρρύθμισης, αλλά και ο "Δημαρχος" (ένας είναι ο "Δήμαρχος") αντιδρούν λέγοντας πως 

"Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι το πρόβλημα της δεν είναι ο εκλογικός νόμος αλλά:

H μείωση της χρηματοδότησης των δήμων

Η επικάλυψη αρμοδιοτήτων και ο σφικτός εναγκαλισμός μας από την Κεντρική Εξουσία

Η μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους και προσωπικό

Ο αποκλεισμός από τη διαχείριση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων

Ο αποκλεισμός της Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού από την επιτροπή που δημιουργήθηκε για τη συνταγματική αναθεώρηση

Η λήψη αποφάσεων ερήμην της Αυτοδιοίκησης Πρώτου βαθμού για σοβαρά ζητήματα, όπως το προσφυγικό.

Η συνειδητή υποβάθμιση του πολιτικού προσωπικού της Αυτοδιοίκησης"

και άλλα περίεργα που φυσικά και λογικά, δεν αποτελούν αντικείμενο του νόμου που προσδιορίζει τη δομή της αυτοδιοίκησης.