Friday, October 27, 2017

Ένας, δύο, χιλιάδες αχυράνθρωποι


Τι ευφάνταστη λέξη! Αχυράνθρωπος. Σα να είναι βγαλμένη από παιδικό παραμύθι, σα να θέλει να περιγράψει τη φύση την ίδια, πλασμένη στο ανθρώπινο σχήμα, στην ανθρώπινη μορφή. Σα να αναφέρεται στην πρόδηλη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, αφού ο ίδιος ο άνθρωπος, ο αχυράνθρωπος είναι φτιαγμένος από το ίδιο, το πιο ευαίσθητο και άκρως φθαρτό υλικό, το άχυρο. Αλίμονο όμως. Η λέξη δεν συνδέεται ούτε με ευαισθησίες, ούτε με παιδικά παραμύθια.

Σύμφωνα με το λεξικό συνωνύμων και αντιθέτων της Lexigram, αχυράνθρωπος είναι το [ετεροκίνητο άτομο που υπηρετεί τα σχέδια και τους σκοπούς άλλου ή άλλων]. 

Ο όρος «αχυράνθρωπος» (straw man) είναι ένας βαθύτατα πολιτικός όρος. Αναφέρεται σε ανθρώπους μειωμένων πολιτικών προσόντων, με αδύναμη, ρηχή προσωπικότητα και χαμηλή αυτοεκτίμηση, που κάποια παράκεντρα εξουσίας ή οικονομικά συμφέροντα τον τοποθετούν σε κάποια θέση ευθύνης ώστε να ελέγχουν τον ίδιο και κατ’ επέκταση όλο το σύστημα, εξυπηρετώντας, ουσιαστικά, τα δικά τους συμφέροντα*.

Είναι ανατριχιαστικότερη η αίσθηση που δημιουργείται στο άκουσμα των συνωνύμων της λέξης «αχυράνθρωποε». Λακές, Βαλές, Σμπίρος, Εξάρτημα, Υποχείριο, Ενεργούμενο, Ανδρείκελο, Μαριονέτα, Πιόνι και άλλα «εύσχημα και εύηχα».

Δεν θα άξιζε να ασχοληθεί κανείς με τα άτομα εκείνα που προσδιορίζονται ως αχυράνθρωποι, αν δεν αποτελούσαν συστατικά στοιχεία του διοικητικού μηχανισμού, σε όλα σχεδόν τα επίπεδα διοίκησης στη χώρα. Οι κυβερνητικοί αλλά και αντιπολιτευόμενοι αχυράνθρωποι εντοπίζονται σε όλους τους χώρους όπου ασκείται διοίκηση, αλλά είναι σχεδόν αόρατοι αφού πρόκειται συνήθως  για ανθρώπους μάλλον αδιάφορους. Άχρωμους, άοσμους και άγευστους πλην όμως ικανούς διεκπεραιωτές  των υποθέσεων στις οποίες αναμιγνύονται.  Είναι οι μόνες περιπτώσεις που η άγνοια και η ρηχότητα του νου τους αποτελεί προσόν. Προσόν για έναν άσχημο και όζοντα ρόλο.

Στα πιο χαμηλά επίπεδα διοίκησης, οι αχυράνθρωποι είναι ενοχλητικότεροι, για τους νοήμονες βέβαια. Είναι ενοχλητικότεροι γιατί είναι μέρη της καθημερινότητας του πολίτη και εφόσον μιλάμε για τα χαμηλότερα επίπεδα διοίκησης, όπως η αυτοδιοίκηση, οι αχυράνθρωποι είναι μέρος της καθημερινότητας του δημότη. Τους βρίσκει κανείς παντού. Είναι πρόεδροι οργανισμών, σωματείων, ιθύνοντες υπηρεσιών, ακόμα ακόμα και δημοτικοί σύμβουλοι.  Ενίοτε, όταν οι καιροί γιγαντώνουν τις σχέσεις διαπλοκής συμφερόντων με πολιτικούς, αχυράνθρωποι είναι  και δήμαρχοι, αντιπεριφερειάρχες ή και -σπανιότερα- περιφερειάρχες. Φυσικά και υπουργοί ή πρωθυπουργοί μπορεί να αποτελούν ενεργούμενα άλλων, πολιτικά ή οικονομικά ισχυρότερων, αλλά αυτό είναι μία ακραία περίπτωση που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα…..

Πολύ συχνή είναι η εμφάνιση των αχυρανθρώπων στον τομέα των Μαζικών Μέσων Ενημέρωσης, του τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού εθνικού και κυρίως, τοπικού.

Δια των αχυρανθρώπων οι κάθε λογής εξουσίες εδραιώνονται, σχεδόν παγιώνονται και γι’ αυτό ο ρόλος τους αν και δυσώδης, δεν παύει να είναι καθοριστικός. Το μεγάλο μειονέκτημα ων σμπίρων όμως, είναι το ότι επειδή δεν διαθέτουν προσωπικότητα και είναι πάντα ετεροκίνητοι, είναι άτομα μειωμένης εμπιστοσύνης και γι’ αυτό άλλωστε οι καθοδηγητές τους δεν πρόκειται ποτέ να τους εμπιστευτούν σε κάποιο ρόλο  παραπάνω από τον ρόλο της μαριονέτας. Οι πιο έξυπνοι από τα ανθρώπινα αυτά εργαλεία το γνωρίζουν αυτό και το αποδέχονται. Οι πιο ανόητοι διατηρούν φιλοδοξίες που γρήγορα  διαψεύδονται και τότε αρχίζει η καταστροφή τους. Καμία φορά παρασέρνουν και τα αφεντικά τους αλλά αυτό σπανίως επιτρέπεται να συμβεί.

Αφορμή για το παραπάνω  κείμενο ήταν μία μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για έργα κακοποίησης του Μεγάλου Ρέματος στη Ραφήνα. Συνειρμοί γεννήθηκαν σχετικά με τις αντίστοιχες ΜΠΕ για έργα διευθέτησης του Βαλανάρη, της Πικροδάφνης και άλλων ρεμάτων. Πάντα υπό το εύηχο όνομα της «οριοθέτησης» που πάντα συνοδεύεται από έργα διευθέτησης, Σκληρά και βάρβαρα. 

Όλες αυτές οι μελέτες βασίζονται απαραίτητα σε μία στρατιά από πρόθυμους αχυρανθρώπους, πρόθυμα ενεργούμενα αλλότριων συμφερόντων.

Είμαι σίγουρος πως πολύ σύντομα θα τους ξαναδώ μπροστά μου


__________________________
*Από το ιστολόγιο του Ν. Δερεδάκη

No comments: