Άνθρωποι και ανθρωπάκια

Κινέτα: 60.000 στρέμματα καμένου δάσους

Ραφήνα, Βουτζάς, Μάτι: 12.760 στρέμματα καμένου δάσους και 85+ νεκροί 

«Είχε δοθεί εντολή για εκκένωση του Νέου Βουτζά»,

«για την εκκένωση του κάθε δήμου, αρμόδιος είναι ο δήμος και το σχέδιο των δήμων. Η Περιφέρεια Αττικής έχει 66 δήμους, δεν προβλέπεται να έχει σχέδια εκκένωσης για τους δήμους. Η Αυτοδιοίκηση είναι ακριβώς αυτό, αυτοδιοίκηση, δεν μπορεί να ελέγξει ο ένας τον άλλον. Η Περιφέρεια λοιπόν δεν θα μπορούσε με τίποτα να πάει στον κάθε δήμο και να κάνει εκκένωση. Απαγορεύεται, δεν μπορεί. Ενημερώνεται από την Πυροσβεστική που παίρνει την απόφαση και ενημερώνει τους δήμους για την εκκένωση».

«Ήμουν τόσο εγώ όσο και ο δήμαρχος επιτόπου, ήρθε ο κ. Σιώνης και είπε μπροστά μας "ποιου είναι η περιοχή;". Ο δήμαρχος είπε "είναι δικιά μου" η περιοχή, και η απάντηση ήταν "από τη στιγμή που είναι δικιά σου η περιοχή, απομάκρυνε τον κόσμο". Και του λέω "ναι δήμαρχε, πρέπει να φύγει ο κόσμος". Αυτό ειπώθηκε, αυτό έγινε, στον δήμο της Ραφήνας, στο Νέο Βουτζά, στη φωτιά πάνω».

Περιφερειακή σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας, Γιάννα Τσούπρα, στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο 105,5» 26/5/2018

«Ουδέποτε δόθηκε εντολή για εκκένωση οικισμών στη Ραφήνα από τους αρμόδιους»

«Αυτό δεν συνέβη ποτέ. Δεν επικοινώνησε κανένας μαζί μου. Η φωτιά έφτασε σε μισή ώρα στη θάλασσα. Μην προσπαθούν κάποιοι να μεταθέσουν ευθύνες»,

«Να μου πει κάποιος ποιος μου την έδωσε» (την εντολή εκκένωσης)

Βαγγέλης  Μπουρνούς από εκπομπή του ΣΚΑΙ  και ερωτηθείς για το εάν η περιφερειακή σύμβουλος πολιτικής προστασίας, κυρία Τσούπρα έδωσε εντολή εκκένωσης

Ο δήμαρχος Ραφήνας επιμένει ότι ουδέποτε συνέβη κάτι τέτοιο. «Να μου πει κάποιος ποιος μου την έδωσε», επισήμανε, υποστηρίζοντας ότι με την κυρία Τσούπρα, αν και βρέθηκαν δια ζώσης, δεν αντάλλαξαν κουβέντα και δεν κατάφεραν να μιλήσουν.

Προφανώς δεν μπορεί να ισχύουν και οι δύο δηλώσεις. Κάποιος ή κάποια ψεύδεται, προσπαθώντας να πετάξει στον άλλο την ευθύνη και το αιώνιο άγος, το αισχρό στίγμα της ανικανότητας να πάρει μία απόφαση που θα έσωζε κόσμο. Η επίκληση μάρτυρα της συνομιλίας εκ μέρους της Τσούπρα, δείχνει πως μάλλον έχει δίκιο, αλλά αυτό είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει σχετικά με τη διαφωνία των «ιθυνόντων. Αντ’ αυτού, ανίκανοι και ως εκ τούτου μοιραίοι, οδήγησαν σχεδόν 100 ανθρώπου στον θάνατο με έναν από τους πιο βάναυσους τρόπους, οδήγησαν κι άλλες εκατοντάδες στον πόνο, στο κενό της απώλειας των δικών τους ανθρώπων και τελικά στην καταδίκη να ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους, φέροντας το δυσβάσταχτο αυτό κενό.

Ανθρωπάκια, ταπεινού ηθικού αναστήματος που δεν δέχονται με κανέναν τρόπο τα λάθη τους, όσο ολέθρια και αν ήταν αυτά. Γραφειοκράτες εκεί που τους βολεύει, ευέλικτοι εκεί που δεν θέλουν να αφήσουν ίχνη των πράξεων τους.

Η γραφειοκρατία που γεννά η κατανομή αρμοδιοτήτων στα επίπεδα μίας δομής, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την διοίκηση προκειμένου να εξασφαλίζει την διαφάνεια, αλλά κυρίως την ιχνηλασιμότητα αποφάσεων και πράξεων των στελεχών της δομής αυτής.  Για παράδειγμα, τα διάφορα πρότυπα ποιότητας, που εφαρμόζονται στις δομές, όπως τα περιώνυμα ISO standards. Στις δημόσιες – περιφερειακές – δημοτικές δομές, συνήθως  δεν υπάρχουν, αλλά και αν υπήρχαν, σε μία κατάσταση όπως αυτή της καταστροφής της 23^ης Ιουλίου 2018, τι θα μπορούσαν να αποτυπώσουν; Τίποτα μάλλον. Έτσι, αφού δεν υπάρχει καταγραφή ενεργειών των αρμοδίων, μπορεί ο καθένας να λέει ότι θέλει. Το βλέπουμε άλλωστε στη διάσταση των θέσεων μεταξύ Τσούπρα (περιφέρεια) και Μπουρνούς (δήμος).

Το ηθικό έλλειμμα οδηγεί τους αντιπαρατιθέμενους συνήθως στην αναζήτηση γραφειοκρατικών ερεισμάτων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την αδικαιολόγητη αδράνεια τους. Ας κάνουμε κι εμείς εδώ την ίδια αναζήτηση, μήπως μας χρειαστεί να καταλάβουμε τελικά την αξία των ανθρώπων. Όχι το ποιος έχει δίκιο, γιατί το να καυγαδίζεις πάνω σε μία τέτοια τραγωδία, σε καθιστά μειωμένης αξίας από μόνο του.

Διαβάζουμε λοιπόν στον Καλλικράτη (τον νόμο 3852 του 2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης») και στο άρθρο 82, παράγραφος (ζ)

‘Αρθρο 82 «Αρμοδιότητες του προέδρου της τοπικής κοινότητας»

ζ) καταγράφει τα μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και είναι υπεύθυνος της ομάδας πυρασφάλειας της τοπικής κοινότητας. Για την κατάρτιση του σχεδίου  πρόληψης πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών συνεργάζεται με τα αρμόδια όργανα του δήμου ενώ κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αντιμετώπισης πυρκαγιών ή φυσικών καταστροφών τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών,

Στο χαμηλότερο επιτελικό επίπεδο, ο πρόεδρος ή η προεδρίνα  των τοπικών συμβουλίων των δημοτικών ενοτήτων (αφού ο Καλλικράτης αυτές θεωρεί ως τοπικές κοινότητες), αφού ήδη έχει συνεργαστεί με τα αρμόδια όργανα του δήμου και έχει καταρτίσει  σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης (!) πυρκαγιών, τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών. Ποιες είναι οι αρμόδιες αρχές; Με την κοινή λογική, κατά περίπτωση πρέπει να εννοούνται η Πυροσβεστική, η Αστυνομία, η Πολιτική Προστασία του δήμου, η Πολιτική Προστασία της περιφέρειας και άλλες αρχές.

Πάντως οι πρόεδροι των τοπικών συμβουλίων ενώ έχουν από τον νόμο αρμοδιότητες, δεν λειτουργούν αυτοβούλως. Αυτό εννοείται με τη φράση «τίθενται στη διάθεση». Μπορούν να κατηγορηθουν για ανικανότητα, μαζί με τους υπόλοιπους αρμοδίους του δήμου,  μόνο στο κομμάτι της έλλειψης πρόληψης και της μη κατάρτισης σχεδίου αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

‘Αρθρο 97 «Υπηρεσιακές Μονάδες των δήμων»

Ας προχωρήσουμε στο κεφάλαιο ΣΤ΄ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΟΜΕΝΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ. Εκεί και στο άρθρο 97 διαβάζουμε πως στις υπηρεσιακές μονάδες των δήμων υπάγεται και η μονάδα  της παραγράφου (θ) δηλαδή η υπηρεσιακή μονάδα Περιβάλλοντος - Πολιτικής Προστασίας. Πολύ σωστά, ο νομοθέτης παντρεύει στην ίδια μονάδα το περιβάλλον με την πολιτική προστασία αφού η αποτελεσματικότητα της δεύτερης βρίσκεται σε άμεση σχέση με τα πρώτο. Όσο υποβαθμίζεται η σχέση του δήμου με το περιβάλλον, τόσο μειώνεται η αποτελεσματικότητα της πολιτικής προστασίας. Αρχίζει λοιπόν και διαφαίνεται το ποιος ήταν λοιπόν ο πιο αδύναμος κρίκος της αυτοαποκαλούμενης αυτοδιοικητικής ιεραρχίας.

Η μονάδα Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας ενός δήμου, πέρα από το προφανές, δηλαδή την κατάρτιση του σχεδίου  πρόληψης πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών σε συνεργασία με τους προέδρους των δημοτικών ενοτήτων, είναι και υπεύθυνη για την εφαρμογή του. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αο΄τε και επιδέχεται ελεύθερη ερμηνεία, αφού αυτός που εφαρμόζει ένα τόσο κρίσιμο σχέδιο πρέπει να είναι και ο συντάκτης του.

Στον δήμο Ραφήνας λοιπόν, δεν υπήρξε σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών. Και αφού δεν υπήρχε, τι θα εφαρμοζόταν την Δευτέρα 23/7/2018  το απόγευμα, ακόμα και αν είχε τα κατάλληλα στελέχη;

Ακόμα και αν υπήρχε σχέδιο αντιμετώπισης πυρκαγιών ή φυσικών καταστροφών, αυτό εκθέτει περισσότερο τον δήμο και τον "άρχοντα" του αφού το σχέδιο αυτό ποτέ δεν εφαρμόσηκε. 

Ήταν οι τηλεοπτικές εμφανίσεις που απαιτούσαν χρόνο και δε προλάβαινε να ασχοληθεί κανείς με την αντιμετώπιση του κινδύνου.

Τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, δοσμένες με το γνωστό θράσος του ενόχου, που προσπαθεί να φορτώσει την ενοχή και την απαξία όπου βρει πιο εύκολα.

Είναι όμως η περιφέρεια Αττικής αθώα;

Διαβάζουμε από τον Ν.3852/2010 το κεφάλαιο Ε΄ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ στο  Άρθρο 186 «Αρμοδιότητες Περιφερειών» και την παράγραφο Θ, που αναφέρεται στους σχετικούς τομείς αρμοδιότητας της Περιφέρειας:

Θ. Πολιτικής Προστασίας και Διοικητικής Μέριμνας,

Περιλαμβάνονται

1. Ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών, εντός των ορίων της εδαφικής της περιφέρειας, στο πλαίσιο και του ν. 3013/2002 (ΦΕΚ 102 Α΄), όπως ισχύει.

2. Η ευθύνη για την εφαρμογή του ετήσιου εθνικού σχεδιασμού πολιτικής προστασίας, κατά το σκέλος που τα οικεία προγράμματα, μέτρα και δράσεις εφαρμόζονται σε επίπεδο περιφέρειας.

3. Η διατύπωση εισηγήσεων για το σχεδιασμό πολιτικής προστασίας της περιφέρειας, προκειμένου να αποτελέσουν αντικείμενο της εισήγησης για τον ετήσιο εθνικό σχεδιασμό πολιτικής προστασίας από τη Διυπουργική Επιτροπή.

4. Η υποβολή εισήγησης στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την έκδοση απόφασης κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, στις περιπτώσεις τοπικών καταστροφών

………………………………………..

Και ακολουθεί κατάλογος κι άλλων αρμοδιοτήτων, από αυτές που ανατίθενται για να αναβαθμιστεί ο θεσμός αλλά δεν εκτελούνται, πράγμα που τελικά οδηγεί στην υποβάθμιση.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε την ταυτόχρονα με την πυρκαγιά της Ραφήνας εξελισσόμενη περίπτωση, εκείνη της Κινέττας. Εκεί που αρμόδιες ήταν δύο περιφέρειες (Δυτικής Αττικής και Πελοποννήσου) και δύο δήμοι (Μεγαρέων και Λουτρακίου Περαχώρας) όπου η προληπτική εκκένωση που δόθηκε τόσο από τον αντιπεριφερειάρχη Πελοποννήσου Πελοπίδα  Καλλίρη, όσο και από τον δήμαρχο Μεγαρέων, Γρ. Σταμούλη, έσωσε τον κόσμο ενώ οι καταστροφές στα σπίτια είναι πραγματικά μεγάλες.

Αν αντιπαραβάλλουμε την στάση των Καλλίρη (Πελοπόννησος) και Σταμούλη (Μέγαρα- Αττική) με εκείνη των Μπουρνούς – Ψινάκη και Τσούπρα (όλοι από Αττική) καταλαβαίνουμε αμέσως τα μεγέθη και την ικανότητα των ανθρώπων.

Κάθε σύγκριση μεταξύ των πρωταγωνιστών συμφορών που συνέβησαν ταυτόχρονα, στον ίδιο τόπο, κάτω από παρεμφερείς συνθήκες, είναι απογοητευτική για την πλευρά των διοικούντων δήμους και περιφέρειες της ανατολικής Αττικής. Εκείνοι που κατάφεραν και έσωσαν τον κόσμο τους, είτε γιατί είχαν σχέδιο είτε γιατί είχαν ικανότητα, ακόμα δουλεύουν με σύστημα και ηρεμία προκειμένου να προχωρήσουν στις σχετικές αποκαταστάσεις.

Εκείνοι [που η ανικανότητα ή η αδιαφορία τους οδήγησαν σε πανωλεθρία, αφού πρώτα κραύγασαν παντού το πλας΄το και όψιμο ενδιαφέρον τους, άρχισαν να κατηγορούν ο ένας τον άλλο, αντί να δεχτούν και να δηλώσουν με θάρρος την ενοχή τους. Αυτό θα είχε ως άμεση συνέπεια την παραίτηση τους βέβαια αλλά αυτό είναι κάτι που μάλλον δεν αφορά τους συγκεκριμένους.

Όταν δε, περισσεύει η μικροψυχία και η ηθική ασημαντότητα, το πράγμα κορυφώνεται μέχρι να περάσει ο καιρός, να ξεχαστεί και στο τέλος να επανέλθουν στις θέσεις τους, διεκδικώντας εκ νέου την εμπιστοσύνη ημών των επιλησμόνων πολιτών.

______________________

Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε και στην ηλεκτρονική επιθεώρηση http://www.atticavoice.gr